Przedsiębiorczość na ziemiach polskich w okresie międzywojennym nie rozwijała się wyłącznie w państwowych przedsiębiorstwach oraz przedsiębiorstwach produkcyjnych. Ciekawą gałęzią polskiej gospodarki były sięgające do tradycji dziewiętnastowiecznych spółdzielnie oraz majątki ziemian. Ta tematyka została przybliżona naszym uczniom przez dwóch prelegentów – Pana Artura Szczepka (Instytut im. Romana Rybarskiego, Stowarzyszenie Przedsiębiorców i Rolników SWOJAK) oraz Pana Grzegorza Piątkowskiego (Dyrektor Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Krakowie, członek Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego).

Za prekursora polskiej spółdzielczości uznaje się Franciszka Stefczyka, założyciela kas oszczędnościowych, których tradycja przetrwała do dnia dzisiejszego. W okresie międzywojennym spółdzielnie były tworzone w celu oddolnego organizowania się ludności zamierzającej podjąć współpracę w ramach wspólnej wytwórczości. Pan Artur Szczepek w ciekawy sposób przedstawił etapy rozwoju spółdzielczości w okresie międzywojennym oraz losy tej formy działalności gospodarczej w okresie powojennym. Czas Polski Ludowej zaburzył obraz spółdzielczości, która była kojarzona z zorganizowaną przez państwo formą gospodarowania, ograniczającą swobodę działalności poszczególnych producentów. Po upadku systemu komunistycznego spółdzielnie zaczęły odradzać się. Niezwykle ciekawym przykładem, który zachęcił uczniów do dyskusji, były losy przedstawionej przez Pana Szczepka spółdzielni produkującej obecnie wodę mineralną „Muszynianka”.

Pan Grzegorz Piątkowski podzielił się z kolei swoją wiedzą na temat ziemiaństwa – wybitnych rodzin, które zbudowały swoją pozycję w oparciu o majątki ziemskie. Majątki rodzin ziemiańskich takich jak np. Goetzowie Okocimscy składały się nie tylko z wielkich gospodarstw rolnych (uprawy, stawy rybne) i lasów, ale bardzo często ich częścią były browary, w których do produkcji wykorzystywano to, co wytwarzano w tych gospodarstwach. Pan Grzegorz Piątkowski, przedstawiając dzieje kilku rodzin ziemiańskich, zauważył, że sukces działalności gospodarczej ziemian był związany ich postawami przedsiębiorczymi, zaradnością i przewidywalnością trendów gospodarczych. Spuścizna najwybitniejszych rodzin ziemiańskich przetrwała trudny okres PRL, gdy władza komunistyczna obierała im majątki. Na przełomie XX i XXI wieku część majątków ziemskich została odzyskana przez potomków dawnych właścicieli.

 

W okresie międzywojennym polska gospodarka przeobrażała się intensywnie – dr Marcin Chmielowski zaprezentował nam swoich wystąpieniach dwa istotne elementy. Po pierwsze przyjrzeliśmy się krakowskiej przedsiębiorczości – to tutaj intensywnie rozwijała się gospodarcza siła dawnej Galicji – ziemi uznawanej za jeden z najbardziej zacofanych gospodarczo obszarów odrodzonej Polski. Jednak austriackie tradycje gospodarcze, funkcjonujące w oparciu o postawy tolerancji i swobodę rozwoju polskości, dawały możliwość wzrastania firm, zakładów usługowych czy dużych przedsiębiorstw. Drugie wystąpienie dr M. Chmielowskiego było praktyczną analizą rozwiązań głoszonych przez ekonomistów skupionych wokół Krakowskiej Szkoły Ekonomicznej, działającej w duchu wolnorynkowym. To oni ostrzegali i tworzyli koncepcje, które nie zyskały politycznego poparcia – gdyby tak się wydarzyło prawdopodobnie uniknęliśmy wielu konsekwencji wielkiego kryzysu gospodarczego.

Podsumowaniem naszych działań było wykorzystanie wiedzy w praktyce. Pani Weronika Ludomirska przeprowadziła niezwykle ciekawe szkolenie dotyczące debat oksfordzkich, dzięki któremu jego uczestnicy zdobyli wiedzę i umiejętności na temat zasad tego typu debaty. Wszystko to zostało poparte ćwiczeniami, które wpłynęły na umiejętność argumentacji oraz tworzenia własnej wypowiedzi. Dzięki zdobytej wiedzy i umiejętności uczniowie mogli debatować.

Agnieszka Kubas – Chmielowska, Dyrektor Biura Promocji i Rozwoju szkoły, nauczyciel historii i wosu

 

Zobacz zdjęcia